Η σχολική μονάδα αναφοράς, το 10o Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, λειτουργεί ως 12/θέσιο, με εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων, καθώς και τμημάτων Τ.Ε και Τμήματος ΖΕΠ. Το μαθητικό δυναμικό του σχολείου είναι 170 μαθητές και οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί μαζί με τους αναπληρωτές είναι 32 άτομα. Ένα μεγάλο ποσοστό του εκπαιδευτικού προσωπικού δεν είναι μόνιμοι, κατά συνέπεια, κάθε χρόνο ο σύλλογος διδασκόντων αποτελείται από πολλούς νέους συναδέλφους, οι οποίοι είναι αναπληρωτές. Ανεξάρτητα από αυτό, καταβάλλουν κάθε χρόνο, όπως και την περσινή χρονιά, κάθε δυνατή προσπάθεια, έτσι ώστε να βοηθηθεί το σύνολο των μαθητών μας.
Αναφορικά με το κτιριακό, το σχολείο μας διαθέτει δυο διακριτά κτίρια, ένα αρκετά παλιό και μια καινούργια πτέρυγα, επέκτασης του σχολείου, η οποία κατασκευάστηκε μετά το 2000. Παρόλο που γίνεται συνεχής προσπάθεια βελτιωτικών παρεμβάσεων, ιδιαίτερα στο παλιό κτίριο, τα προβλήματα είναι πολλά και πολλές φορές αυξημένης επικινδυνότητας. Επίσης η αυλή είναι αρκετά μικρή και πολλές φορές γίνεται αιτία ατυχημάτων, τόσο εξαιτίας του συνωστισμού, όσο και της ολισθηρότητας του τάπητα. Κοινός στόχος όλων των μελών της σχολικής κοινότητας, πάντως είναι ο σεβασμός του σχολικού χώρου. Ο σεβασμός στα περιουσιακά στοιχεία του Σχολείου, τις υποδομές, τον εξοπλισμό αλλά και το φυσικό περιβάλλον του Σχολείου αποτελεί βασική υποχρέωση όλων των μελών της σχολικής μας κοινότητας. Με το ίδιο σκεπτικό υπάρχει φροντίδα για την τάξη και την καλαισθησία στις σχολικές αίθουσες, καθώς είναι ο ιδιαίτερος χώρος, όπου παραμένουν και εργάζονται μαθητές/μαθήτριες και εκπαιδευτικοί πολλές ώρες και φροντίδα όλων είναι να διατηρούνται οι χώροι καθαροί και τακτοποιημένοι.
Το 10ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου είναι ένα από τα πιο παλιά σχολεία και βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, σε μια περιοχή με πολλές ιδιαιτερότητες, που το διαφοροποιούν ενδεχομένως και από ένα σχολείο που βρίσκεται γεωγραφικά πολύ κοντά του. Αυτό αφορά κατά κύριο λόγο τις οικογένειες μαθητών και μαθητριών μας, καθώς αποτελούν ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό που απαρτίζεται από πληθυσμούς πολυποίκιλων κοινωνικών, οικονομικών, πολιτιστικών και μορφωτικών χαρακτηριστικών, καθώς και από ένα σημαντικό ποσοστό ευπαθών και ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων. Με δεδομένη αυτή την πολυπολιτισμικότητα το σχολείο προσπαθεί και το έχει επιτύχει σε μεγάλο βαθμό, μια αρμονική συνύπαρξη αυτών των διαφορετικών πολιτισμών και συμπεριφορών. Οι ανάγκες για εκπαιδευτικούς παράλληλης στήριξης, τμήματος ένταξης και υποδοχής ΖΕΠ, είναι αυξημένες όλα τα χρόνια και γίνεται συνεχής προσπάθεια να επιτευχθεί το μέγιστο όφελος αναφορικά με τη συμπερίληψη αυτών των μαθητών μας. Η έγκαιρη και συνεχής υποστήριξη των ευάλωτων αυτών ομάδων, μπορεί να αποδώσει καρπούς, με αποτέλεσμα, ο χώρος της τάξης και του σχολείου γενικότερα, να αποτελέσει περιβάλλον ασφάλειας και χαράς για όλους. Οι μαθητές δεν θα στοχοποιούνται και οι γονείς-κηδεμόνες θα εμπιστεύονται στο σύνολο τους το σχολείο.
Πιστεύουμε ωστόσο ότι η επίσημη συζήτηση για αυτές τις ιδιαιτερότητες και οι αποφάσεις για την αξιοποίηση ή την αντιμετώπιση τους είναι προτιμότερο να παραμένουν στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας, με την εξαίρεση βέβαια του επιστημονικού διαλόγου, ο οποίος όμως υπόκειται σε ειδικούς δεοντολογικούς κανόνες. Γι’ αυτό επιλέγουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας αποκλειστικά στα γενικά χαρακτηριστικά του σχολείου.
Κρίνουμε επίσης ότι η ποσοτική έκφραση αυτών των ιδιαιτεροτήτων, με τη τετραβάθμια κλίμακα, οδηγεί σε ιεραρχήσεις και κατηγοριοποιήσεις που αποπροσανατολίζουν τον αναγκαίο δημόσιο διάλογο για την εκπαίδευση. Διευκρινίζουμε λοιπόν ότι η ενδεχόμενη αξιοποίηση της όποιας ποσοτικοποίησης στην οποία οφείλουμε να προχωρήσουμε εξαιτίας της υποχρεωτικής ποσοτικής αποτύπωσης στην εφαρμογή αυτή δεν έχει καμία επιστημονική εγκυρότητα, και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζει την πραγματική επιστημονική και επαγγελματική μας κρίση.